نخستین گزارش کنه Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) از ایران (گزارش کوتاه)

کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند پادمان تغذیه می‌کنند (1). گونه‌ی تایپ این جنس P. patavinus Berlese, 1881 است که جزئیات مورفولوژیک آن توسط Athias (1975, 1976) توصیف شده است. از ویژگی‌های ظاهری اعضای این جنس می‌توان به دندانه‌دار بودن موهای هیپوستومی دوم (h2)، صاف بودن موهای هیپوستومی سوم (h3) و فاقد دندانه بودن انگشت متحرک کلیسر اشاره کرد. در بررسی‌های انجام شده در مورد کنه‌های خاک­زی میان‌استیگمای گروه Uropodina در مناطق مختلف شمال کشور در 10 سال گذشته (1392-1382)، گونه‌ی P. patavinusاز مناطق مختلف استان‌های مازندران، گیلان و گلستان و اغلب از خاک‌برگ جنگل‌های این نواحی جمع‌آوری و شناسایی شد. همچنین در بررسی‌های انجام شده در اردیبهشت و خرداد 1392 روی کنه‌های خاک‌زی جنگل‌های بلوط در شهرستان خرم‌آباد نیز نمونه‌هایی از این کنه به دست آمد. این جنس پیش از این با معرفی یک گونه ناشناس از ایران گزارش شده بود (3) و این اولین گزارش یک گونه شناسایی شده از کنه‌های خانواده Polyaspididae از کشور محسوب می‌شود. ویژگی‌های مهم افتراقی این گونه: سطح پشتی ایدیوزوما دارای یک صفحه‌ی پشتی تقریباً بیضی شکل بزرگ، یک صفحه‌ی دُمی نسبتاً باریک (نسبت طول به عرض صفحه 4-3) و صفحات حاشیه‌ای به طور معمول کوچک و تقریباً بیضی شکل دارای 3-1 مو؛ موهای بدن با طول متوسط تا نسبتاً کوتاه، اغلب موها پهن؛ صفحه‌ی جنسی تقریباً بیضی شکل، ناحیه‌ی عقبی صفحه به راستای حاشیه‌ی عقبی پیش‌ران پاهای چهارم نمی‌رسد، به طور متراکمی پوشیده از اشکال چند وجهی کوچک، موهای سینه‌ای v3 و v4 سوزنی شکل و روی قسمت پایینی صفحه؛ ناحیه‌ی اسکلروتینی بعد از پیش‌ران پاهای چهارم در زیر صفحه‌ی جنسی به هم وصل نشده است.